SOXMIS, MMFL, USMLM en BRIXMIS in de Koude oorlog
Kort na het einde van de 2e wereldoorlog kwam er een overeenkomst tussen de verschillende geallieerde troepen (VS, het VK, Frankrijk en Rusland) dat kleine aantallen militairen samen met bijbehorend ondersteunend personeel – op elkaars grondgebied in Duitsland mochten komen…zogenaamd met het oog op het volgen en bevorderen van betere relaties tussen de Sovjet- en westerse bezetting. Dat had dus van origine een politieke reden. Het bood een kanaal voor communicatie tussen West en Oost via zijn secundaire maar belangrijke rol van verbindingspersoon – de oorspronkelijke reden voor zijn oprichting. De uiteindelijke primaire uitwerking bleek echter nogal anders uit te vallen…… 😊
De omvang van de teams was zeer beperkt en was duidelijk vastgelegd in de overeenkomsten. De Britse missie had bijvoorbeeld maar 31 leden, 11 officieren en niet meer dan 20 andere personen. Oftewel: heel klein.. maar ….zeer venijnig. (daar komen we zo op)
Dat (de omvang) was dan ook zowat het enige waar iedereen zich wel aan leek te houden.. want het doel “volgen en bevorderen van betere relaties tussen de Sovjet- en westerse bezetting” was al heel snel veranderd in: spionage. Niets meer en zeker(!) niets minder.
De Britten deden dit onder de naam “British Commanders’-in-Chief Mission to the Soviet Forces in Germany “ (BRIXMIS), de Fransen deden het onder de naam “La Mission Militaire Francaise de Liaison” (MMFL), de Amerikanen hadden de naam “U.S. Military Liaison Mission” (USMLM) en de Russen reden rond onder de naam “Soviet Exercise Mission“ SOXMIS / “Soviet Military Liaison Mission“ SMLM. Deze kleine teams hadden dus uiteindelijk de rol van het verzamelen van inlichtingen. Spionage waar je maar kon. De “missieteams” die op “tournee” waren, bestonden vaak uit één officier, vergezeld van een onderofficier en een chauffeur.
Deze verbindingsmedewerkers kregen reispassen waarmee de vrijheid van reizen en verkeer werdt gereguleerd, met uitzondering van bepaalde beperkte gebieden, binnen elkaars zone. Dergelijke “tochten” werden uitgevoerd in uniform en in duidelijk herkenbare voertuigen. Maar…hoewel nooit formeel openlijk verklaard, bood deze verbindingsrol ook de ideale gelegenheid voor het vergaren van militaire inlichtingen door middel van verkenning en bewaking en het incidenteel ‘lenen’ van militair materieel. #lol Deze mogelijkheid werd door alle partijen dan ook gebruikt / misbruikt. Dus alle partijen reden dus over elkaars grondgebied en probeerden van alles van elkaar te weten te komen. Welke tanks rijden waar, welke materieel is er nieuw en waarom is het daar, welke kazernes liggen waar en waarom… Denk daarbij dus ook “met je auto de bossen in”, in de nacht bunkers proberen in te komen, militair geheim materieel te stelen en alles in het geheim.
Enige nadeel: de voertuigen moesten militair herkenbaar zijn (groen) en ze hadden eigen militaire kentekens. Dat viel nogal op… maar niet getreurd, de kunst was natuurlijk om eventuele volgers zo snel mogelijk kwijt te raken en dan lekker zelf op pad te gaan… Dat beide kanten daar niet op zaten te wachten moge duidelijk zijn, dus als de ene partij de andere zag moest je dat zo snel mogelijk(!!) melden waarop er een ander team die kant op werd gestuurd om de andere weer tegen te houden.
Geweld mocht formeel niet worden gebruikt, maar klemrijden, van de weg af rijden, een “toevallig” ongeluk en dergelijke gebeurde wel… Er zijn met deze missies dus wel meerdere doden gevallen… Als een voertuig werd aangehouden begon er een kat-en-muisspel met antwoorden. De west krachten erkenden alleen de Russen en niet de DDR troepen, dus beriepen zich op “ik erken u niet, roep er maar en rus bij” en meer van dat soort fascinerende details. De (veelal) DDR troepen die ze hadden aangehouden stonden dan weer met vol ornaat en soms met getrokken geweer bij en moesten wachten tot er een Rus bij kwam. Die eigenlijk weer alleen foei foei kon zeggen, maar niet in de voertuigen mocht komen, maar soms wel weer mensen mocht oppakken. Een HEEL grijs gebied waar alle partijen gebruik van maakten en op en top koude oorlog.
Iedere militair uit Nederland (die in Duitsland zat) kreeg een klein SOXMIS kaartje mee om in zijn portemonnee te stoppen. Daarop stond een voorbeeld van de kentekens waar de russen mee rond reden in het westen. De bedoeling was dus ook dat je als de donder het telefoonnummer op de achterkant moest bellen als je een SOXMIS voertuig in het westen zag. Je belde dan met een nummer in Herford (in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen) die dan de verdere acties op ging zetten. Als je tijdens een oefening een SOXMIS voertuig klem reed (Een Nederlandse YP-408 heeft zo eens een SOXMIS voertuig klemgereden) mocht je dus ook verder niets doen. De verdere afhandeling was voor de Amerikanen en de Engelsen aangezien zij wel in de verdragen werden vermeld en de Nederlanders niet… En ook op de verschillende basissen hingen dus Posters met wat te doen als je een SOXMIS voertuig tegen kwam.
De missies duurden gedurende de hele Koude Oorlog-periode en eindigden in 1990 net voor de Duitse hereniging.
De SOXMIS poster en het kaartje zijn in mijn persoonlijke bezit en als je wat gaat zoeken vindt je online nog wel wat info. Veel is er niet te vinden, maar zoek vooral even op YouTube voor wat zeer interessante filmpjes van BREXMIS en SOXMIS acties…